Własny cel mieszkaniowy w więcej niż jednym lokum a zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych

Wyrokach z dnia 29 listopada 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargi kasacyjne złożone przez podatniczkę, którymi zaskarżyła dwa orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W ocenie skarżącej dochód uzyskany ze zbycia nieruchomości, przeznaczony w okresie dwóch lat na nabycie trzech nowych lokali, może stanowić realizację własnych potrzeb mieszkaniowych nawet w sytuacji, gdy lokale te zostały przeznaczone pod wynajem,co zwalnia ten dochód z podatku PIT. NSA jednoznacznie ustosunkował się do twierdzeń skarżącej.

Podatniczka w sierpniu 2010 roku nabyła w drodze spadku niezabudowaną nieruchomość gruntową. W styczniu 2012 roku, po zbyciu rzeczonej nieruchomości, dochód uzyskany z jej zbycia przeznaczyła na zakup trzech lokali mieszkalnych, które stanowiły odrębne nieruchomości i które zostały przeznaczone na wynajem. Trzeba zaznaczyć, że sprzedaż oraz kupno wskazanych nieruchomości nie nastąpiły w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, podatniczka twierdziła natomiast, iż zakup lokali mieszkalnych został przez nią poczyniony na własne cele mieszkaniowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 21 pkt 131 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1991 r. Nr 80 poz. 350 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.), zwolnione od podatku są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości, jeżeli w ciągu dwóch lat zostały przeznaczone na wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe. Podatniczka zwróciła się zatem do Ministra Finansów z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zadając następujące pytanie: „czy dochód uzyskany z tytułu zbycia nieruchomości gruntowej, który został przeznaczony na zakup trzech lokali mieszkalnych, które są obecnie wynajmowane, podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust 1 pkt 131 u.p.d.o.f.?”. W ocenie podatniczki, dochód ten powinien podlegać zwolnieniu z podatku.

Minister Finansów stwierdził, że stanowisko wnioskodawczyni jest nieprawidłowe. W interpretacji podkreślono, że wydatek mieszkaniowy powinien zaspokoić własne potrzeby mieszkaniowe podatnika a nie innych osób, takich jak najemcy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, rozpoznając skargę podatniczki na interpretację, przyznał rację stanowisku Ministra Finansów. Sąd I instancji stwierdził, iż wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że podatnik dąży do tego, aby w nabytym lokalu zamieszkać, a zatem realizuje potrzebę zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, że: „w świetle tych założeń nie zaspokaja własnych potrzeb mieszkaniowych osoba, która tak jak wnioskodawczyni, zamieszkuje w domu po rodzicach, i która nabywa 3 mieszkania w stanie deweloperskim, następnie je remontuje po to ażeby wynająć, co też następuje. Prima facie z zachowania tego wynika, że nie realizuje w tym okresie własnych potrzeb mieszkaniowych, lecz zaspokaja cudze, osiągając z tego tytułu wymierne korzyści materialne.”

Na skutek wniesionej przez podatniczkę skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok oraz interpretację, stwierdzając, że:

„W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd I instancji aprobując stanowisko organu interpretującego, zbyt wąsko ujął realizacje własnych celów mieszkaniowych, przez to zasadnym okazał się zarzut naruszenia art. 21 ust. 25 u.p.d.o.f. Po pierwsze nie stoi na przeszkodzie skorzystania z analizowanej ulgi okoliczność, że podatnik nabywa kilka lokali mieszkalnych, jak i to, że aktualnie posiada inny lokal mieszkalny, w którym zamieszkuje. Niemniej jednak od okoliczności faktycznych konkretnej sprawy będzie zależało, czy rzeczywiście takie zakupy realizują ustawowy warunek uznania własnych celów mieszkaniowych. Jeżeli zatem podatnik dokonuje zakupu co najmniej dwóch lokali mieszkaniowych w dwóch różnych miejscowościach, co wynika stąd, że w jednej miejscowości pracuje, w drugie koncentruje się jego życie rodzinne wówczas można uznać, że własny cel mieszkaniowy jest realizowany w odniesieniu do obu lokali.”

Wyroki NSA z dnia 29 listopada 2016 r. (sygn. akt: II FSK 3126/14, II FSK 546/15)

 

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/ADC956AA8B

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6AFDE634B5