Darowizna mająca na celu podniesienie dochodowości inwestycji budowalnej poprzez remont i modernizację sąsiedniego budynku nie jest kosztem uzyskania przychodu

 

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną fiskusa i utrzymał w mocy interpretacje indywidualną Ministra Finansów, w której uznał on, iż nieodpłatny remont i modernizacja starego budynku znajdującego się w sąsiedztwie inwestycji budowlanej nosi cechy właściwe dla darowizny. Powyższe zaś z uwagi na treść art. 16 ust. 1 pkt 14 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm. – dalej jako: ustawa.) skutkuje brakiem możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych powyższych nakładów.

Spółka wniosła o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Zamierzała ona wybudować zespół biurowo-usługowo-mieszkalny w wysokim standardzie. W bezpośrednim sąsiedztwie nowej inwestycji znajdował się budynek z lat sześćdziesiątych, który posiadał starą elewację oraz zaniedbany dach. Widok ten, mając na uwadze luksusowy charakter inwestycji, mógł spowodować obniżenie rynkowej wartości nowoczesnego apartamentowca. Mając to na uwadze, spółka skierowała pytanie o to czy nakłady związane z zagospodarowaniem terenu oraz modernizacją elewacji i dachu budynku znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji budynku oraz nakłady poczynione na wymianę chodnika niebędącego jej własnością będą dla spółki kosztem uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.

Zdaniem spółki poczynione nakłady powinny być kosztem uzyskania przychody z tego względu, że w wyniku polepszenia standardu otoczenia i sąsiedniego budynku, podniosą oni rynkową wartość inwestycji i tym samym pociągnie to za sobą wzrost przychodów ze sprzedaży mieszkań. Spółka wskazuje, że celem ich działań są jedynie własne korzyści
i zwiększenie zysków.

Organ interpretacyjny nie przychylił się do powyższego stanowiska bowiem uznał, że opisane nakłady stanowią nieodpłatne świadczenie na rzecz właścicieli sąsiadującego budynku, co odbywa się kosztem pomniejszenia majątku spółki, a ponadto wskazał, że nie uzyska ona w zamian żadnego ekwiwalentnego świadczenia. Z przytoczonych wcześniej względów organ uznał, że działania spółki, nosiłyby cechy darowizny i na gruncie interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 14 Ustawy, który wyklucza ją z kosztów uzyskania przychodu nie można powyższych nakładów zakwalifikować do kręgu objętego dyspozycją art. 15 ust. 1 Ustawy

Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił skargę spółki na interpretację organu podatkowego uznając, że nakłady poczynione przez spółkę mają oczywisty cel w postaci maksymalizacji zysku. Ponadto w kwestii ekwiwalencji Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że ekwiwalent ekonomiczny, który przysparza nie musi pochodzić od podmiotu, który świadczenie otrzymuje. Tym samym zgodził się ze stanowiskiem skarżącej spółki w zakresie w jakim wskazała ona, że świadczenie wzajemne może pochodzić od osób trzecich, które nabędą apartamenty oraz wykluczył causa donadi jako motywy działań.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną organu interpretacyjnego na korzyść fiskusa i uchylił powyższy wyrok. W swoich rozważań wskazał, że „[…]generalnie darowizny nie stanowią wydatku stanowiącego koszty uzyskania przychodu, nie podlegają zwolnieniu od podatku, a tylko niektóre z nich podlegają odliczeniu od dochodu i w ten sposób kształtują podstawę opodatkowania.” Ustawodawca podatkowy bardzo restrykcyjnie podchodzi więc do kwestii darowizn i zezwala na traktowanie ich jako koszty tylko
w sytuacjach gdy są przeznaczone na ściśle określone cele społeczne wskazane w ustawie. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny wskazuje na konieczność cywilistycznego opartego na art. 888 k.c. pojmowania „darowizny” na gruncie ustawy podatkowej, bowiem ustawodawca nie wprowadził szczególnej definicji w tym zakresie. Skutkiem takiego rozumowania jest przyjęcie, że aby można było mówić o darowiźnie świadczenie musi być bezpłatne, co konstatuje że nie może mieć odpowiednika w zobowiązaniu do świadczeniu drugiej strony. Nie można zatem przyjąć, że świadczenie ze strony osób trzecich stanowić będzie świadczenie wzajemne i nie ma ono wpływu na ocenę powyższego stosunku. Ponadto NSA wskazał, że „ dla oceny charakteru prawnego umowy darowizny nie ma znaczenia konkretny, zindywidualizowany cel, motyw świadczenia nieodpłatnego przysporzenia.”, a jako przyczynę prawną świadczenia wskazał chęć wzbogacenia obdarowanego swoim majątkiem. Mając to na uwadze wskazać należy, że obdarowana wspólnota mieszkaniowa sąsiedniego budynku do żadnego świadczenia wzajemnego zobowiązana nie była i w związku z tym jest umowa zawierana przez spółkę z wyżej wymienionymi będzie umową darowizny.

„Skoro zgodnie z art. 888 § 1 k.c. cel, motyw, pobudka świadczenia darczyńcy na rzecz obdarowanego nie mają znaczenia dla oceny umowy jako darowizny, a art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. wyłącza z kosztów uzyskania przychodów świadczenia m.in. z umów darowizny to cele te, pobudki i motywy nie mają żadnego znaczenia dla wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Świadczenia z umowy darowizny z mocy art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.”

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 września 2016 r. (sygn. akt: II FSK 2186/14)

Link do orzeczenia:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/FAAF75C80C